Του Σωτηρη Νικα
Αύξηση κατά 0,5% του ΑΕΠ στο έλλειμμα και περίπου 5,5% του ΑΕΠ στο χρέος, κινδυνεύει να σημειωθεί εν μία νυκτί, εντείνοντας ακόμα περισσότερο τις ανησυχίες των αγορών για την επίτευξη των στόχων και τη μελλοντική βιωσιμότητα των δημοσίων οικονομικών. Τα προβλήματα που υπάρχουν στον προϋπολογισμό από τα ελλείμματα των φορέων της γενικής κυβέρνησης (νοσοκομεία, ασφαλιστικά Ταμεία, ΟΤΑ κ.λπ.) δεν είναι τα μοναδικά. Υπάρχει και η «τρύπα» που δημιουργεί αδιαλείπτως ο ευρύτερος δημόσιος τομέας, δηλαδή οι Δημόσιες Επιχειρήσεις και Οργανισμοί (ΔΕΚΟ).
Σύμφωνα με κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, στην τελευταία επίσκεψή τους οι εκπρόσωποι του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου (ΔΝΤ), της Ε.Ε. και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ), ζήτησαν από τις ελληνικές αρχές να συμπεριλάβουν στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης και στο δημόσιο χρέος, τόσο τις καθαρές δανειακές ανάγκες των ΔΕΚΟ, όσο και τα συσσωρευμένα χρέη τους.
Αυτό δεν ισχύει για όλες τις ΔΕΚΟ. Προς το παρόν, τουλάχιστον, η απαίτηση αυτή αφορά τους συγκοινωνιακούς φορείς εκτός του ΜΕΤΡΟ και του ΤΡΑΜ. Σε αυτούς περιλαμβάνονται ο ΟΣΕ, αλλά και οι εποπτευόμενοι από τον ΟΑΣΑ φορείς (ΕΘΕΛ, ΗΛΠΑΠ, ΗΣΑΠ). Ο λόγος για τον οποίο η τρόικα ζητεί από την κυβέρνηση να ενσωματώσει τις δανειακές ανάγκες των παραπάνω οργανισμών στο έλλειμμα και τα χρέη τους στο δημόσιο χρέος, είναι γιατί ουσιαστικά οι ΔΕΚΟ αυτές λειτουργούν σχεδόν αποκλειστικά με την κρατική ενίσχυση. Η απαραίτητη γι’ αυτές χρηματοδότηση γίνεται με τη δανειοδότηση μέσω των εγγυήσεων του Δημοσίου. Εγγυήσεις που ως επί το πλείστον καταπίπτουν και τελικά τα δάνεια αποπληρώνονται από το κράτος και όχι τις επιχειρήσεις. Υπό αυτές τις συνθήκες, το ΔΝΤ, η Κομισιόν και η ΕΚΤ δεν βρίσκουν τον λόγο τα ελλείμματα και τα χρέη των συγκοινωνιακών φορέων να μην υπολογίζονται σε αυτά του Δημοσίου. Μάλιστα, παράγοντες του υπουργείου Οικονομικών αναφέρουν ότι η ίδια συζήτηση είχε απασχολήσει και παλαιότερα τα οικονομικά επιτελεία, αλλά δεν είχε προχωρήσει κάποια αλλαγή. Τώρα, όμως, φαίνεται ότι δεν υπάρχουν άλλα περιθώρια.
ΕλλείμματαΟι δανειακές ανάγκες των ΟΣΕ, ΕΘΕΛ, ΗΣΑΠ, ΗΛΠΑΠ και ΟΑΣΑ προβλέπεται ότι θα ανέλθουν φέτος στο 1,26 δισ. ευρώ, σύμφωνα με τα όσα αναγράφονται στον προϋπολογισμό του 2010 (τελευταία επίσημα συγκεντρωτικά στοιχεία). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί σε 0,54% του ΑΕΠ, λαμβάνοντας υπόψη ότι το ΑΕΠ φέτος θα ανέλθει στα 230,8 δισ. ευρώ, όπως προβλέπεται από το Μνημόνιο Συνεννόησης.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι από την ενδεχόμενη ενσωμάτωση του ελλείμματος των παραπάνω ΔΕΚΟ στο έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης, ο στόχος για το φετινό έλλειμμα αναθεωρείται προς τα πάνω και φτάνει στο 8,6% του ΑΕΠ, αντί 8,1% του ΑΕΠ που εκτιμάται. Από την άλλη πλευρά, ο διαχωρισμός των οικονομικών μεγεθών των ΔΕΚΟ αυτών, θα επιφέρει μία λογιστική βελτίωση των οικονομικών του συνόλου των ΔΕΚΟ, αλλά επί της ουσίας δεν θα λύσει και τα χρόνια προβλήματά τους που δημιουργούν τα ελλείμματα. Από τα διαθέσιμα στοιχεία, προκύπτει πως το σύνολο των δανειακών αναγκών των 52 ΔΕΚΟ αναμένεται να φτάσει φέτος στο 1,57 δισ. ευρώ. Μόλις 310 εκατ. ευρώ περισσότερα, από τις δανειακές ανάγκες των 5 παραπάνω συγκοινωνιακών φορέων που ελέγχει το Δημόσιο.
ΧρέοςΣύμφωνα με τις πληροφορίες τα συσσωρευμένα χρέη του ΟΣΕ αγγίζουν τα 10 δισ. ευρώ, ενώ των υπόλοιπων τεσσάρων ΔΕΚΟ εκτιμώνται σε περίπου 2,5 δισ. ευρώ. Συνολικά ανέρχονται σε 12,5 δισ. ευρώ ή περίπου 5,5% του ΑΕΠ. Στελέχη του υπουργείου Οικονομικών σημειώνουν ότι αυτά τα νούμερα μεταβάλλονται διαρκώς, αλλά υποστηρίζουν ότι δεν έχουν υπολογιστεί στη διαμόρφωση του δημόσιου χρέους για το 2010.
Το Μνημόνιο Συνεννόησης που έχει υπογραφεί από την κυβέρνηση και την τρόικα, προβλέπει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης φέτος θα ανέλθει στο 133,2% του ΑΕΠ ή στα 307,4 δισ. ευρώ. Εφόσον τα χρέη των συγκοινωνιακών ΔΕΚΟ συμπεριληφθούν στο φετινό δημόσιο χρέος, τότε τα παραπάνω νούμερα θα αυξηθούν αυτομάτως 138,7% και 319,9 δισ. ευρώ, αντίστοιχα.
Ετσι, ο ΟΣΕ (που έχει και το μεγαλύτερο χρέος, αλλά και οι άλλοι φορείς), θα έχει «καθαρίσει» λογιστικά τα οικονομικά του και δεν θα «κουβαλάει» τα υπέρογκα χρέη που έχουν αυτή τη στιγμή. Η εξέλιξη αυτή ενδεχομένως να τον καταστήσει ελκυστικότερο προς τους ξένους επενδυτές, στο πλαίσιο της ριζικής αναδιάρθρωσής του, που αναμένεται να ανακοινωθεί τις επόμενες ημέρες ή εβδομάδες.
Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημάνουμε ότι σύμφωνα με κορυφαία στελέχη του υπουργείου Οικονομικών, η τρόικα δεν έχει ξεκαθαρίσει ακόμα το πότε ακριβώς θα πρέπει να εγγραφούν τα ελλείμματα και τα χρέη των ΔΕΚΟ στα οικονομικά μεγέθη της γενικής κυβέρνησης. Αυτό μπορεί να συμβεί από φέτος ή και από του χρόνου, ενώ τα ίδια στελέχη αναφέρουν ότι αν καθυστερήσει περισσότερο η ενσωμάτωσή τους, τότε μπορεί να συμπεριληφθούν στης γενικής κυβέρνησης τα ελλείμματα και τα χρέη και αυτά άλλων ζημιογόνων φορέων του Δημοσίου (π.χ. των ΕΑΣ, της ΕΑΒ κλπ).
Μέσα στην εβδομάδα αναμένεται οι εκπρόσωποι των ΔΝΤ, Ε.Ε. και ΕΚΤ να ζητήσουν λεπτομερή στοιχεία για τα οικονομικά και όχι μόνο μεγέθη των 10 περισσότερο ελλειμματικών ΔΕΚΟ. Δεν αποκλείεται, από το τι θα ζητηθεί (στοιχεία, χρονοδιαγράμματα κ.λπ.) να εξαρτηθεί και το πότε θα περάσουν στη γενική κυβέρνηση οι δανειακές ανάγκες και τα χρέη των δημόσιων επιχειρήσεων.
ΑποκρατικοποιήσειςΕνα από τα εργαλεία που έχει η κυβέρνηση στα χέρια της για τη μείωση του χρέους, είναι οι αποκρατικοποιήσεις, καθώς τα έσοδα από αυτές μειώνουν ισόποσα το δημόσιο χρέος. Το υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζεται μέσα στο καλοκαίρι να προωθήσει όλα τα projects που ανακοινώθηκαν, αλλά με δεδομένο ότι η Ελλάδα δεν είναι υποχρεωμένη από το Μνημόνιο που έχει υπογράψει με το ΔΝΤ, την Ε.Ε. και την ΕΚΤ να εμφανίσει έσοδα φέτος από τις ιδιωτικοποιήσεις, πρόθεση είναι να μην ολοκληρωθεί κανένα μεγάλο project εντός του 2010.
Σύμφωνα με πληροφορίες, στους επόμενους δύο μήνες αναμένεται να προσληφθούν οι χρηματοοικονομικοί και νομικοί σύμβουλοι για όλες τις περιπτώσεις ιδιωτικοποίησης. Πρώτος στη λίστα βρίσκεται ο ΟΣΕ, για τον οποίο οι σύμβουλοι αποκρατικοποίησης θα ανακοινωθούν εντός των επόμενων ημερών. Η κυβέρνηση ολοκληρώνει το σχέδιο αναδιάρθρωσης του Οργανισμού, που προβλέπει την πώληση του 49% της ΤΡΑΙΝΟΣΕ και την εκχώρηση του μάνατζμεντ της, αλλά και την αξιοποίηση της ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ. Στόχος είναι ο ΟΣΕ να εξυπηρετεί το χρέος του με την εκμετάλλευση των ίδιων περιουσιακών στοιχείων. Πέραν αυτού, το οικονομικό επιτελείο προωθεί τη σύναψη συμβάσεων παραχώρησης για τους αυτοκινητόδρομους, τα λιμάνια, τα αεροδρόμια και τα ακίνητα του Δημοσίου. Σε πρώτη φάση εξετάζεται το ιδιοκτησιακό καθεστώς των παραπάνω και θα ακολουθήσει η αλλαγή των υφιστάμενων πολεοδομικών όρων, έτσι ώστε οι ιδιώτες που θα αναλάβουν τη διαχείριση των υποδομών να μπορούν να αναπτύξουν δραστηριότητες και στις γύρω περιοχές. Για την ΕΥΔΑΠ και την ΕΥΑΘ, το οικονομικό επιτελείο μελετάει τους τρόπους που θα μπορούσε ενδεχομένως να παραχωρήσει και το μάνατζμεντ των επιχειρήσεων αυτών, ενώ δεν αποκλείεται από τους διαγωνισμούς που θα γίνουν να προκύψει ο ίδιος αγοραστής και για τις δύο επιχειρήσεις.
Για τη ΔΕΠΑ ενδέχεται να μην προχωρήσει τελικά ο διαχωρισμός με τον ΔΕΣΦΑ. Στα ΕΛΤΑ, όπου η κυβέρνηση πωλεί το 49% συν το μάνατζμεντ της εταιρείας, φαίνεται ότι έχει ήδη εκδηλωθεί ενδιαφέρον από μεγάλες επιχειρήσεις της Ολλανδίας και του Βελγίου.
΄Ολοι αυτοί που με έμμεσους, πλην σαφείς, τρόπους, διαμορφώνουν το κατάλληλο κλίμα και τις ευνοϊκές συνθήκες, για να δικαιολογούν και να τεκμηριώνουν οι λοβέρδοι τα αντιλαϊκά, αντεργατικά μέτρα, που παίρνουν στα εργασιακά και τα ασφαλιστικά, θα πρέπει να καθίσουν στο …λαϊκό σκαμνί ! Δεν είναι δυνατόν, να μένουν, άλλο στο απυρόβλητο !...
Σε ανασχηματισμό της κυβέρνησης θα προχωρήσει σύντομα ο πρωθυπoυργός, σύμφωνα με δημοσίευμα της ιστσελίδας 
