Ο ανασχηματισμός έχει φτάσει να αποτελεί το πιο αγαπημένο πολιτικό σίριαλ του καλοκαιριού, συχνά επικαλύπτοντας όλα τα υπόλοιπα – και πολύ πιο καυτά – μαντάτα από το μέτωπο της οικονομίας και της κοινωνικής απαντοχής. Μην το υποτιμάτε όμως το θέμα: και μόνο η μάχη των συγκροτημάτων ΜΜΕ για την... ονοματολογία, που διεξάγεται κρυφά και φανερά εν όψει του ανασχηματισμού, δείχνει ότι, υπό όρους, ίσως αποτελέσει μεγάλο πολιτικό γεγονός.
Αυτό όμως θα κριθεί από τη στάση που θα κρατήσει ο ίδιος ο πρωθυπουργός. Αν ο Παπανδρέου επιλέξει να κάνει έναν ανασχηματισμό ουσίας, θα έχουμε πολλές καραμπόλες και αλλαγές στο κυβερνητικό σχήμα, με αποτέλεσμα να έρθουν τα πάνω κάτω στο χρηματιστήριο της κυβερνητικής και...
κομματικής ιεραρχίας. Ας πάρουμε όμως τα πόστα από... την αρχή!
1. Μαξίμου: Εδώ το σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται να αλλάξει ο... Γιώργος! Όμως, από εκεί και... κάτω, κανένας δεν είναι σίγουρος, πλην της διευθύντριας και εξ απορρήτων Ρεγγίνας Βάρτζελη.
Αν μετακινηθεί ο Χάρης Παμπούκης από το Επικρατείας προς το Δικαιοσύνης ή το Εξωτερικών (για να μετρήσει τις αναγνωρισμένες ικανότητές του και εκτός των τειχών), στη θέση του ακούγεται ο Π. Γερουλάνος. Στενός συνεργάτης του Παπανδρέου, που ξέρει τα χούγια του και θα χειριστεί τα ΜΜΕ, ενώ θα συνδυαστεί η τοποθέτησή του με ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του Μαξίμου με τις αλληλοεπικαλύψεις δραστηριοτήτων και εξουσίας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, τα επενδυτικά προγράμματα θα μεταφερθούν στους αρμόδιους υπουργούς για να φιλτράρονται καλύτερα, πριν πλακώσουν τα δημοσιεύματα από επιχειρηματίες ανταγωνιστές και – στο μέλλον – ... εισαγγελείς!
Εδώ το ζητούμενο είναι να μην του φορέσουν «καπέλο» τον Ραγκούση, ο οποίος επιθυμεί να παίζει τον ρόλο του πρίγκιπα δίπλα στον αυτοκράτορα, θέλοντας να ελέγχει τα πάντα.
2. Αντιπροεδρία: «Πάγκαλος και ξερό ψωμί» πιστεύει ο Γιώργος και έτσι δείχνουν τα πράγματα.
3. Δημόσιας Διοίκησης – Αποκέντρωσης: Δεν προβλέπεται αλλαγή. Τα αποτελέσματα των εκλογών του Νοεμβρίου θα φορτωθούν στον Ραγκούση, μαζί με το χάος που θα προκύψει από τον «Καλλικράτη», καθώς ξεκινάει... ξυπόλυτος στ’ αγκάθια.
Συνάδελφοι του Ραγκούση τού καταλογίζουν ότι τους «θάβει» στον Γιώργο, οι δήμαρχοι ότι τους αγνοεί και γενικώς εμφανίζεται να λειτουργεί ως «αντ’ αυτού», χωρίς μάλιστα να έχει καμιά εξουσιοδότηση. Σε τυχόν απίθανη μετακίνηση (σε αυτά είναι απρόβλεπτος ο Παπανδρέου, που μπορεί να βάλει κανέναν... καθηγητή από το Μπέρκλεϊ!), μόνο ο Παμπούκης μπορεί να καθίσει στον... μικρό θρόνο!
4. Άμυνας: Παραμένει ο Βενιζέλος, για να συνεχίσει ο έργο της φύλαξης των μουσείων, πλοίων και γενικώς πάσης φύσεως ακινήτων από τυχόν εισβολείς.
5. Οικονομικών: Δεν αναμένονται αλλαγές. Παρά την αλαζονεία που επιδεικνύει ο Παπακωνσταντίνου και την απόλυτη μιντιακή προστασία που του παρέχεται, δεν θα ήθελε ο πρωθυπουργός να τον αλλάξει εν μέσω κρίσης και ΔΝΤ. Θα μετρηθεί στον επόμενο ανασχηματισμό, μαζί με τα... έσοδα των εφοριών και τα οικονομικά αποτελέσματα.
6. Εξωτερικών: Του φον Δρούτσα φαίνεται ότι θα του προκύψει το... όνειρο ζωής και θα γίνει επιτέλους υπουργός! Κάποιοι στοιχηματίζουν ότι ο Γιώργος θα κρατήσει τη θέση για να κάνει ταξίδια όταν τον ζορίζουν, ενώ θα ήθελε να πάρει τη θέση και ο Παμπούκης. Άλλος εδώ δεν χωράει!
7. Οικονομίας: Εδώ οι.. μπουκ βάζουν τα πολλά λεφτά! Από τη μια υπάρχουν οι ισχυροί δεσμοί με τον Γιώργο, από την άλλη η «αγορά» θέλει να φύγει από τη θέση η Κατσέλη, ενώ οι περισσότεροι υπουργοί επιθυμούν να τη διαδεχτούν, αλλά είναι άγνωστο τι θα ψηφίσει η... Οικογένεια!
Το τελευταίο διάστημα έχει κάνει αρκετή δουλειά στο υπουργείο, αλλά αυτό δεν είναι το κριτήριο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη, με εντολή Μαξίμου, κάνουν μετρήσεις για να δουν αν μπορεί να πάει υποψήφια περιφερειάρχης. Θα το δεχτεί; Αν το ζητήσει ο Γιώργος, μπορεί. Αν μετακινηθεί, πιθανώς στη θέση της να βρεθεί ο Μ. Χρυσοχοΐδης, με αυξημένες και ενισχυμένες αρμοδιότητες.
8. Προστασίας του Πολίτη: Αν ο Παπανδρέου ξεπεράσει το ψυχολογικό θέμα και βάλει σε άλλη θέση τον Χρυσοχοΐδη, επικρατέστερος για το πόστο είναι ο Π. Μπεγλίτης, πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού. Παίζουν ακόμα ονόματα από Παπουτσή μέχρι Σκανδαλίδη και Μ. Παπαϊωάννου.
9. Υγείας: Όλοι λένε ότι φεύγει η Ξενογιαννακοπούλου και μάλλον είναι το πιθανότερο. Δεν μπόρεσε να σταθεί πολιτικά στον κρίσιμο αυτόν τομέα και υπήρξε εξαιρετικά αργή σε όλες τις αποφάσεις. Προαλείφεται ο Α. Λοβέρδος, ενώ οι καραμπόλες μπορεί να φέρουν και τον Μπεγλίτη ή άλλο έμπειρο στέλεχος.
10. Αγροτικής Ανάπτυξης: Εδώ από καιρό μιλούν πολλοί για απομάκρυνση της Μπατζελή. Όμως ο Γιώργος είναι κομμάτι δύσκολο να διώξει όλες τις γυναίκες από το υπουργικό σχήμα.
11. Δικαιοσυνης: Κάτι τρέχει εδώ και μέρες με τις σχέσεις Καστανίδη και Μαξίμου. Κάποιες πολιτικές δηλώσεις του χαρακτηρίστηκαν «περίεργες». Και όταν ακούς τέτοια...
12. Κυβερνητικός εκπρόσωπος: Άχρωμος, άοσμος, λίγος πολιτικά ο Πεταλωτής, αλλά ο Γιώργος δείχνει να τον εμπιστεύεται και ο Ραγκούσης τον έχει για εύκολο συνεργάτη, οπότε δύσκολα θα μετακινηθεί αν αυτά βαρύνουν στο πρωθυπουργικό μέτρημα.
Πολλά πάντως για τα πρόσωπα θα κριθούν από το πολιτικό σκεπτικό που θα καθορίσει τον ανασχηματισμό. Κι εδώ τα σενάρια είναι αρκετά και αλληλοσυγκρουόμενα.
Σενάρια ανασχηματισμού με τα μυαλά στις εκλογές
Θα την πάρει ή όχι στην... Πάρο την απόφαση για τον ανασχηματισμό ο Γιώργος Παπανδρέου; Και, αν ναι, πότε και τι είδους ανασχηματισμό θα κάνει; Και κυρίως: Πού θα τον κάνει; Στην κυβέρνηση, στο Μαξίμου ή και στα δύο;
Το σίγουρο είναι ότι στην Πάρο ο πρωθυπουργός θα οριστικοποιήσει την κατεύθυνση των παρεμβάσεών του όσον αφορά την κυβερνητική πολιτική με τις ομιλίες του στις αρχές Σεπτέμβρη, στην επέτειο της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ, και μερικές μέρες αργότερα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Η έμφαση – αυτό έχει αποφασισθεί – θα είναι στην κοινωνική διάσταση της πολιτικής και το αναπτυξιακό στίγμα που σήμερα λείπει και, ως αίτημα, έχει καταστεί κάτι ως πανάκεια. Όχι αδίκως, βέβαια, με δεδομένα τα φαινόμενα ύφεσης, που αρχίζουν να ενισχύονται. Και όλα αυτά χωρίς να κάνει συγκεκριμένες εξαγγελίες – άλλωστε, με τι λεφτά να τις υλοποιήσει; – αφού συνήθως οι εξαγγελίες αυτές στη ΔΕΘ, όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Πεταλωτής σε συνέντευξή του, δεν υλοποιούνται...
Το δίλημμα και τα σενάρια
Το βασικό, για να αρχίσουμε από τα απλά, είναι ότι ανασχηματισμός θα γίνει – είτε σύντομα είτε πιο μετά – αυτή είναι η μοίρα των κυβερνήσεων. Ήδη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, μέσα από τις διατυπώσεις του, δεν αποκλείει διορθωτικές κινήσεις... Το δίλημμα στον Γ. Παπανδρέου, όπως προκύπτει από τις απόψεις που διατυπώνουν συνομιλητές του, είναι αν οι αλλαγές στην «προς τα έξω» εικόνα της πράσινης διακυβέρνησης θα αποτελέσουν το βασικό όπλο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές ή θα χρησιμοποιηθούν ως το κύριο όπλο για ένα νέο ξεκίνημα μετά τις εκλογές.
Ο Παπανδρέου, όπως παραδέχεται στενός συνεργάτης του, έχει πλήρη εικόνα για τις αδυναμίες και τα ατού των σημερινών υπουργών (και συνεργατών του στο Μαξίμου), έχει εισπράξει τα μηνύματα της αγοράς και της κοινής γνώμης και – το κυριότερο – έχει στο μυαλό του τι θέλει να κάνει από εδώ και πέρα.
Πρώτο σενάριο: Φως στο τούνελ
Συνεργάτες του υποστηρίζουν θεωρητικά ότι ένας ανασχηματισμός πριν από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) θα εμπότιζε με ισχυρές δόσεις αισιοδοξίας όχι μόνο τον κυβερνητικό και κομματικό μηχανισμό, αλλά και το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας, που, όπως λένε στη Ιπποκράτους και στο Μαξίμου, παρακολουθεί «με κατανόηση», παρά τη δεδομένη μεγάλη ενόχληση και σε πολλές περιπτώσεις οργή, την πορεία της οικονομίας.
Το σκεπτικό των κυβερνητικών παραγόντων πίσω από το σενάριο αυτό, που εξετάζεται πολύ σοβαρά, είναι ότι η κίνηση αυτή θα επιβεβαιώσει ότι «τα πολύ δύσκολα και επικίνδυνα πέρασαν» και ότι τα πράγματα μπαίνουν σε έναν δρόμο ελέγχου και παράλληλα – με τις νέες κινήσεις στον τομέα του κοινωνικού κράτους και της ανάπτυξης – ξεκινά μια πορεία εξόδου από την ύφεση με αργά αλλά σταθερά βήματα και προσδιορισμό του χρόνου που θα δούμε αυτό που ψάχνει η... Αγγελική Νικολούλη το «Φως στο τούνελ».
Το σενάριο αυτό όμως αγνοεί μια σοβαρή παράμετρο, που αφορά την «κατανόηση» που δείχνει ο κόσμος προς την κυβέρνηση. Μια «κατανόηση» που δεν είναι δύσκολο να εξαφανιστεί Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, όταν τα νοικοκυριά θα μετράνε τις απώλειες στην τσέπη τους δύσκολους αυτούς μήνες που έχουν γυρίσει από τις διακοπές, αρχίζουν τα σχολεία και σιγά σιγά μπαίνει ο χειμώνας.
Άλλωστε, το γεγονός ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου προσφέρεται για να συνειδητοποιήσουν ακριβώς οι πολίτες τη δεινή οικονομική τους κατάσταση και να πράξουν αναλόγως στις κάλπες.
Πάντως, μια «δόση» της πολιτικής του σεναρίου αυτού ίσως δοθεί και πριν από τη ΔΕΘ, για να δημιουργηθεί δυναμική. Οι υποστηρικτές του σεναρίου αυτού – που λένε ότι ο Γ. Παπανδρέου το βλέπει θετικά – συμπληρώνουν ότι το «μήνυμα» θα δώσει ώθηση και στην εκλογική μηχανή του κυβερνώντος κόμματος, που θα πάει με νέα δεδομένα στη μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών του Νοεμβρίου.
Περισσότερο, προσθέτουν, θα αποτυπώσει μια νέα κατάσταση, αναγκαία για το δύσκολο, έτσι κι αλλιώς, φθινόπωρο και τον χειμώνα. Το σενάριο αυτό έχει και μια δεύτερη εκδοχή ως προς τον χρόνο, αλλά ίδια στόχευση: Να γίνει ο ανασχηματισμός μετά τη ΔΕΘ – περί τον Οκτώβριο.
Δεύτερο σενάριο: Πήραμε το μήνυμα
Tο σενάριο αυτό τοποθετεί τον ανασχηματισμό μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου και ο πυρήνας του λέει, σε περίπτωση που το εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που περιμένουν οι «πράσινοι», να κάνουν τις αλλαγές και να πουν «πήραμε το μήνυμα – ξεκινάμε μια νέα πορεία».
Όσοι το υποστηρίζουν – και δεν είναι λίγοι – λένε ότι με την επιλογή αυτή το χαρτί του ανασχηματισμού θα παραμείνει στην εφεδρεία για μετά τις κάλπες και θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο Γ. Παπανδρέου όπως και όποτε θέλει: και για να «δείξει» στην κοινή γνώμη υπεύθυνους για τυχόν κακό αποτέλεσμα και για να σηματοδοτήσει μια αλλαγή πορείας.
Στο Μαξίμου και την Ιπποκράτους (υπάρχουν και εκεί κάποιοι...) πάντως, δεν τα έχουν βάψει μαύρα από τις εκτιμήσεις που υπάρχουν για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Μελετώντας μόνο τα γκάλοπ βέβαια, τόσο οι πράσινοι όσο και οι γαλάζιοι θα έπρεπε να τα βλέπουν κατάμαυρα – ας όψεται όμως το... παρελθόν.
«Θυμωμένοι» και «απέχοντες»
Αναλυτές διατυπώνουν την άποψη ότι ναι μεν ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. έχουν τεράστιες απώλειες, ωστόσο η διαφορά τους παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτη! Λένε επίσης ότι οι απολεσθείσες «ψήφοι» δεν πάνε, κατά κανόνα, σε άλλο κόμμα, αλλά μένουν στην κατηγορία του αναποφάσιστου, του απέχοντος, του «θυμωμένου», για να το πούμε με όρους ψυχολογίας.
Οι ΠΑΣΟΚοι προσβλέπουν τελικά στο ότι μεγάλο μέρος από τις δικές τους απώλειες στα γκάλοπ δεν θα είναι ίδιες και στην κάλπη και ότι θα διατηρήσουν, στις περιφέρειες τουλάχιστον, διαφορά από τη Ν.Δ. Άλλωστε, τα αποτελέσματα των εκλογών του 2009 δίνουν αρκετά περιθώρια για απορρόφηση της δυσαρέσκειας...
Οι «πράσινοι» κάνουν και άλλη μια ψυχολογικού χαρακτήρα πολιτική παρατήρηση μέσα από ποιοτικά δεδομένα ερευνών: Μια μερίδα δυσαρεστημένων και ενοχλημένων από τα μέτρα που ελήφθησαν ελέω τρόικας απαντά, μέσα από άλλες ερωτήσεις, ότι «κάποια στιγμή το κράτος έπρεπε να μπει σε τάξη, να σταματήσει η σπατάλη και η φοροδιαφυγή και γενικά να συμμορφωθούμε με τα κρατούντα στην Ευρώπη».
Μπορεί να ακούγεται αισιόδοξο, αλλά ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι, παρά τα χαράτσωμα που υπέστησαν συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι, μια μερίδα από αυτούς θα σκεφθεί με όρους μέλλοντος και όχι παρόντος... Αισιόδοξο; Μπορεί. Υπάρχει όμως ως καταγραφή και φυσικά προϋποθέτει ότι συνταξιούχοι και μισθωτοί έχουν μεταβληθεί σε μαζοχιστικά ανθρωπάκια που δεν αντιδρούν στην υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου.
Αλλαγές και στο Μαξίμου
Ανεξαρτήτως της χρονικής στιγμής που θα επιλέξει ο πρωθυπουργός για να κάνει τις όποιες αλλαγές που θέλει στο κυβερνητικό σχήμα, ο Γ. Παπανδρέου έχει κατά νου και ήδη εξετάζει σχέδια ώστε να τις συνοδεύσει με νέα δομή, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο Μέγαρο Μαξίμου: Ήδη ο Παμπούκης – και ξένοι ειδικοί – έχουν μελετήσει και διαμορφώσει προτάσεις για νέο μοντέλο πρωθυπουργικού γραφείου.
Ο Γ. Παπανδρέου δεν κρύβει ότι θέλει το Μαξίμου σε πιο επιτελικό ρόλο και την κυβέρνηση σε ενότητες δράσης. Αυτά βεβαίως πριν διαπιστωθεί τι χάος παρέλαβε από τον προκάτοχό του και πριν δρομολογήσει την προσφυγή στον Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Ε. - ΕΚΤ - ΔΝΤ). Ένας ανασχηματισμός θα δώσει την ευκαιρία, λένε άνθρωποι που έχουν εικόνα από τα σχέδια που εξετάζει ο πρωθυπουργός, να συνδυάσει και νέες δομές.
Ειδικά αν η ανθρωπογεωγραφία του ανασχηματισμού, προσθέτουν, βγάζει έξω από τα σημερινά τους πόστα κάποιους ανθρώπους που ο πρωθυπουργός πιστεύει στην αξία τους (ή δεν θέλει να στενοχωρήσει...).
Ποιοι όμως μπορεί να βρεθούν εκτός των σημερινών τους θέσεων;
Όχι στους όρους των ΜΜΕ
Συνομιλητής του Παπανδρέου σπεύδει να εξηγήσει ότι ο Γ. Παπανδρέου «δεν σκέφτεται με όρους ΜΜΕ» – αυτό σημαίνει ότι αρκετά από τα ονόματα που γράφονται στον Τύπο ότι βλέπουν την έξοδο ή είναι υπό μετακίνηση ίσως να μην είναι στα πλάνα του πρωθυπουργού... Οι ίδιοι λένε επίσης ότι «κάποιοι τομείς είναι εμφανές ότι θέλουν ενίσχυση» και ότι «αν αυτό το πιστεύει και ο Παπανδρέου, θα κάνει αλλαγές ακόμα και αυτών που ο Τύπος ονομάζει φίλους του!».
Η φράση αυτή κρύβει ένα μέρος του ανασχηματισμού: ότι ο Γ. Παπανδρέου ετοιμάζει αλλαγές και σε ανθρώπους του – λεγόμενου – στενού περιβάλλοντός του, είτε αυτές προέλθουν από εντοπισμό αδυναμιών είτε από άλλους λόγους. Στους δεύτερους περιλαμβάνεται αφενός η επιθυμία των ίδιων για αλλαγή πόστου ή αφετέρου η ανάγκη που θα προκύψει από επιλογές προσώπων για τις εκλογές της Τ.Α.
Ήδη για τα ψηφοδέλτια περιφερειών ακούγονται τα ονόματα υφυπουργών (Φώφη Γεννηματά, Γ. Αρναουτάκης, Μπόλαρης κ.ά.), ενώ – προσέξτε! –, παρά την άρνηση της ίδιας, εξετάζεται από πολλές πλευρές και η κάθοδος στις εκλογές υπουργού στην Περιφέρεια Αττικής. Μάλιστα λένε ότι στις μετρήσεις της κοινής γνώμης, ενώ αρχικά δεν ήταν ιδιαίτερα καλές για το πρόσωπό της, τελευταία διαμορφώνεται νέα κατάσταση, με δυναμική ανόδου και με πολλές τονωτικές ενέσεις...
Βέβαια, θα πρέπει να πούμε πως οι πληροφορίες λένε ότι ο Γιώργος επιμένει σε γυναίκα υποψήφια, οπότε δεν αποκλείεται στο πρωθυπουργικό laptop να υπάρχει και το όνομα και δεύτερης γυναίκας υπουργού υποψήφιας για την Περιφέρεια Αττικής.
Η ατζέντα
Ανεξαρτήτως ωστόσο της επιλογής ή όχι του ανασχηματισμού, ο Γιώργος Παπανδρέου στην Πάρο διαμορφώνει την ατζέντα των επόμενων κινήσεών του, καθώς γνωρίζει, όπως λένε συνεργάτες του, ότι η ψυχολογία επηρεάζει πολύ την οικονομία. Έτσι, το κύριο βάρος το δίνει στη διπλή εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε τομείς της οικονομίας όπως ο ΟΣΕ, η ΔΕΗ και διάφορες ελλειμματικές ΔΕΚΟ.
Λένε επίσης ότι ο Παπανδρέου θέλει να επαναφέρει στην κοινή ατζέντα επιλογές και δράσεις που το ΠΑΣΟΚ ήθελε προ της κρίσης και των εξ αυτής δεσμεύσεων. Θα ξεδιπλώσει, συνεπώς, το κυβερνητικό όραμα στα νέα δεδομένα που αφορούν το κοινωνικό κράτος, την ενίσχυση της περιφέρειας, την πράσινη ανάπτυξη, τις καινοτόμες δράσεις, τα έργα υποδομών κ.ά. Επίσης, σχεδιάζεται να δοθεί μια ακόμα γεύση νέου μοντέλου διακυβέρνησης και κράτους. Κι αυτό, σε σχέση με τα άλλα, είναι πολύ εύκολο και να ειπωθεί και να δρομολογηθεί...
Βέβαια, το μεγάλο ερώτημα παραμένει: Μετά το σοκ που έχει υποστεί ο ελληνικός λαός και την άγρια ύφεση στην οποία έχει μπει η ελληνική οικονομία, μπορεί ο Παπανδρέου να κάνει τέτοιου είδους κινήσεις, να τις χρηματοδοτήσει και φυσικά να μπορέσει να αλλάξει την ψυχολογία του απλού πολίτη; Ύστερα από τέτοιες δόσεις κυνικού και ψυχρού φιλελευθερισμού, πώς μπορεί ο κόσμος να δεχθεί εξαγγελίες περί κοινωνικού κράτους; Οι απαντήσεις... προσεχώς!
κομματικής ιεραρχίας. Ας πάρουμε όμως τα πόστα από... την αρχή!
1. Μαξίμου: Εδώ το σίγουρο είναι ότι δεν πρόκειται να αλλάξει ο... Γιώργος! Όμως, από εκεί και... κάτω, κανένας δεν είναι σίγουρος, πλην της διευθύντριας και εξ απορρήτων Ρεγγίνας Βάρτζελη.
Αν μετακινηθεί ο Χάρης Παμπούκης από το Επικρατείας προς το Δικαιοσύνης ή το Εξωτερικών (για να μετρήσει τις αναγνωρισμένες ικανότητές του και εκτός των τειχών), στη θέση του ακούγεται ο Π. Γερουλάνος. Στενός συνεργάτης του Παπανδρέου, που ξέρει τα χούγια του και θα χειριστεί τα ΜΜΕ, ενώ θα συνδυαστεί η τοποθέτησή του με ριζικές αλλαγές στον τρόπο λειτουργίας του Μαξίμου με τις αλληλοεπικαλύψεις δραστηριοτήτων και εξουσίας.
Σε μια τέτοια περίπτωση, τα επενδυτικά προγράμματα θα μεταφερθούν στους αρμόδιους υπουργούς για να φιλτράρονται καλύτερα, πριν πλακώσουν τα δημοσιεύματα από επιχειρηματίες ανταγωνιστές και – στο μέλλον – ... εισαγγελείς!
Εδώ το ζητούμενο είναι να μην του φορέσουν «καπέλο» τον Ραγκούση, ο οποίος επιθυμεί να παίζει τον ρόλο του πρίγκιπα δίπλα στον αυτοκράτορα, θέλοντας να ελέγχει τα πάντα.
2. Αντιπροεδρία: «Πάγκαλος και ξερό ψωμί» πιστεύει ο Γιώργος και έτσι δείχνουν τα πράγματα.
3. Δημόσιας Διοίκησης – Αποκέντρωσης: Δεν προβλέπεται αλλαγή. Τα αποτελέσματα των εκλογών του Νοεμβρίου θα φορτωθούν στον Ραγκούση, μαζί με το χάος που θα προκύψει από τον «Καλλικράτη», καθώς ξεκινάει... ξυπόλυτος στ’ αγκάθια.
Συνάδελφοι του Ραγκούση τού καταλογίζουν ότι τους «θάβει» στον Γιώργο, οι δήμαρχοι ότι τους αγνοεί και γενικώς εμφανίζεται να λειτουργεί ως «αντ’ αυτού», χωρίς μάλιστα να έχει καμιά εξουσιοδότηση. Σε τυχόν απίθανη μετακίνηση (σε αυτά είναι απρόβλεπτος ο Παπανδρέου, που μπορεί να βάλει κανέναν... καθηγητή από το Μπέρκλεϊ!), μόνο ο Παμπούκης μπορεί να καθίσει στον... μικρό θρόνο!
4. Άμυνας: Παραμένει ο Βενιζέλος, για να συνεχίσει ο έργο της φύλαξης των μουσείων, πλοίων και γενικώς πάσης φύσεως ακινήτων από τυχόν εισβολείς.
5. Οικονομικών: Δεν αναμένονται αλλαγές. Παρά την αλαζονεία που επιδεικνύει ο Παπακωνσταντίνου και την απόλυτη μιντιακή προστασία που του παρέχεται, δεν θα ήθελε ο πρωθυπουργός να τον αλλάξει εν μέσω κρίσης και ΔΝΤ. Θα μετρηθεί στον επόμενο ανασχηματισμό, μαζί με τα... έσοδα των εφοριών και τα οικονομικά αποτελέσματα.
6. Εξωτερικών: Του φον Δρούτσα φαίνεται ότι θα του προκύψει το... όνειρο ζωής και θα γίνει επιτέλους υπουργός! Κάποιοι στοιχηματίζουν ότι ο Γιώργος θα κρατήσει τη θέση για να κάνει ταξίδια όταν τον ζορίζουν, ενώ θα ήθελε να πάρει τη θέση και ο Παμπούκης. Άλλος εδώ δεν χωράει!
7. Οικονομίας: Εδώ οι.. μπουκ βάζουν τα πολλά λεφτά! Από τη μια υπάρχουν οι ισχυροί δεσμοί με τον Γιώργο, από την άλλη η «αγορά» θέλει να φύγει από τη θέση η Κατσέλη, ενώ οι περισσότεροι υπουργοί επιθυμούν να τη διαδεχτούν, αλλά είναι άγνωστο τι θα ψηφίσει η... Οικογένεια!
Το τελευταίο διάστημα έχει κάνει αρκετή δουλειά στο υπουργείο, αλλά αυτό δεν είναι το κριτήριο. Σύμφωνα με πληροφορίες, ήδη, με εντολή Μαξίμου, κάνουν μετρήσεις για να δουν αν μπορεί να πάει υποψήφια περιφερειάρχης. Θα το δεχτεί; Αν το ζητήσει ο Γιώργος, μπορεί. Αν μετακινηθεί, πιθανώς στη θέση της να βρεθεί ο Μ. Χρυσοχοΐδης, με αυξημένες και ενισχυμένες αρμοδιότητες.
8. Προστασίας του Πολίτη: Αν ο Παπανδρέου ξεπεράσει το ψυχολογικό θέμα και βάλει σε άλλη θέση τον Χρυσοχοΐδη, επικρατέστερος για το πόστο είναι ο Π. Μπεγλίτης, πρόσωπο της απολύτου εμπιστοσύνης του πρωθυπουργού. Παίζουν ακόμα ονόματα από Παπουτσή μέχρι Σκανδαλίδη και Μ. Παπαϊωάννου.
9. Υγείας: Όλοι λένε ότι φεύγει η Ξενογιαννακοπούλου και μάλλον είναι το πιθανότερο. Δεν μπόρεσε να σταθεί πολιτικά στον κρίσιμο αυτόν τομέα και υπήρξε εξαιρετικά αργή σε όλες τις αποφάσεις. Προαλείφεται ο Α. Λοβέρδος, ενώ οι καραμπόλες μπορεί να φέρουν και τον Μπεγλίτη ή άλλο έμπειρο στέλεχος.
10. Αγροτικής Ανάπτυξης: Εδώ από καιρό μιλούν πολλοί για απομάκρυνση της Μπατζελή. Όμως ο Γιώργος είναι κομμάτι δύσκολο να διώξει όλες τις γυναίκες από το υπουργικό σχήμα.
11. Δικαιοσυνης: Κάτι τρέχει εδώ και μέρες με τις σχέσεις Καστανίδη και Μαξίμου. Κάποιες πολιτικές δηλώσεις του χαρακτηρίστηκαν «περίεργες». Και όταν ακούς τέτοια...
12. Κυβερνητικός εκπρόσωπος: Άχρωμος, άοσμος, λίγος πολιτικά ο Πεταλωτής, αλλά ο Γιώργος δείχνει να τον εμπιστεύεται και ο Ραγκούσης τον έχει για εύκολο συνεργάτη, οπότε δύσκολα θα μετακινηθεί αν αυτά βαρύνουν στο πρωθυπουργικό μέτρημα.
Πολλά πάντως για τα πρόσωπα θα κριθούν από το πολιτικό σκεπτικό που θα καθορίσει τον ανασχηματισμό. Κι εδώ τα σενάρια είναι αρκετά και αλληλοσυγκρουόμενα.
Σενάρια ανασχηματισμού με τα μυαλά στις εκλογές
Θα την πάρει ή όχι στην... Πάρο την απόφαση για τον ανασχηματισμό ο Γιώργος Παπανδρέου; Και, αν ναι, πότε και τι είδους ανασχηματισμό θα κάνει; Και κυρίως: Πού θα τον κάνει; Στην κυβέρνηση, στο Μαξίμου ή και στα δύο;
Το σίγουρο είναι ότι στην Πάρο ο πρωθυπουργός θα οριστικοποιήσει την κατεύθυνση των παρεμβάσεών του όσον αφορά την κυβερνητική πολιτική με τις ομιλίες του στις αρχές Σεπτέμβρη, στην επέτειο της ίδρυσης του ΠΑΣΟΚ, και μερικές μέρες αργότερα στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης.
Η έμφαση – αυτό έχει αποφασισθεί – θα είναι στην κοινωνική διάσταση της πολιτικής και το αναπτυξιακό στίγμα που σήμερα λείπει και, ως αίτημα, έχει καταστεί κάτι ως πανάκεια. Όχι αδίκως, βέβαια, με δεδομένα τα φαινόμενα ύφεσης, που αρχίζουν να ενισχύονται. Και όλα αυτά χωρίς να κάνει συγκεκριμένες εξαγγελίες – άλλωστε, με τι λεφτά να τις υλοποιήσει; – αφού συνήθως οι εξαγγελίες αυτές στη ΔΕΘ, όπως δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γ. Πεταλωτής σε συνέντευξή του, δεν υλοποιούνται...
Το δίλημμα και τα σενάρια
Το βασικό, για να αρχίσουμε από τα απλά, είναι ότι ανασχηματισμός θα γίνει – είτε σύντομα είτε πιο μετά – αυτή είναι η μοίρα των κυβερνήσεων. Ήδη ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, μέσα από τις διατυπώσεις του, δεν αποκλείει διορθωτικές κινήσεις... Το δίλημμα στον Γ. Παπανδρέου, όπως προκύπτει από τις απόψεις που διατυπώνουν συνομιλητές του, είναι αν οι αλλαγές στην «προς τα έξω» εικόνα της πράσινης διακυβέρνησης θα αποτελέσουν το βασικό όπλο για τις αυτοδιοικητικές εκλογές ή θα χρησιμοποιηθούν ως το κύριο όπλο για ένα νέο ξεκίνημα μετά τις εκλογές.
Ο Παπανδρέου, όπως παραδέχεται στενός συνεργάτης του, έχει πλήρη εικόνα για τις αδυναμίες και τα ατού των σημερινών υπουργών (και συνεργατών του στο Μαξίμου), έχει εισπράξει τα μηνύματα της αγοράς και της κοινής γνώμης και – το κυριότερο – έχει στο μυαλό του τι θέλει να κάνει από εδώ και πέρα.
Πρώτο σενάριο: Φως στο τούνελ
Συνεργάτες του υποστηρίζουν θεωρητικά ότι ένας ανασχηματισμός πριν από τη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) θα εμπότιζε με ισχυρές δόσεις αισιοδοξίας όχι μόνο τον κυβερνητικό και κομματικό μηχανισμό, αλλά και το σύνολο σχεδόν της κοινωνίας, που, όπως λένε στη Ιπποκράτους και στο Μαξίμου, παρακολουθεί «με κατανόηση», παρά τη δεδομένη μεγάλη ενόχληση και σε πολλές περιπτώσεις οργή, την πορεία της οικονομίας.
Το σκεπτικό των κυβερνητικών παραγόντων πίσω από το σενάριο αυτό, που εξετάζεται πολύ σοβαρά, είναι ότι η κίνηση αυτή θα επιβεβαιώσει ότι «τα πολύ δύσκολα και επικίνδυνα πέρασαν» και ότι τα πράγματα μπαίνουν σε έναν δρόμο ελέγχου και παράλληλα – με τις νέες κινήσεις στον τομέα του κοινωνικού κράτους και της ανάπτυξης – ξεκινά μια πορεία εξόδου από την ύφεση με αργά αλλά σταθερά βήματα και προσδιορισμό του χρόνου που θα δούμε αυτό που ψάχνει η... Αγγελική Νικολούλη το «Φως στο τούνελ».
Το σενάριο αυτό όμως αγνοεί μια σοβαρή παράμετρο, που αφορά την «κατανόηση» που δείχνει ο κόσμος προς την κυβέρνηση. Μια «κατανόηση» που δεν είναι δύσκολο να εξαφανιστεί Σεπτέμβριο και Οκτώβριο, όταν τα νοικοκυριά θα μετράνε τις απώλειες στην τσέπη τους δύσκολους αυτούς μήνες που έχουν γυρίσει από τις διακοπές, αρχίζουν τα σχολεία και σιγά σιγά μπαίνει ο χειμώνας.
Άλλωστε, το γεγονός ότι οι αυτοδιοικητικές εκλογές είναι το πρώτο δεκαπενθήμερο του Νοεμβρίου προσφέρεται για να συνειδητοποιήσουν ακριβώς οι πολίτες τη δεινή οικονομική τους κατάσταση και να πράξουν αναλόγως στις κάλπες.
Πάντως, μια «δόση» της πολιτικής του σεναρίου αυτού ίσως δοθεί και πριν από τη ΔΕΘ, για να δημιουργηθεί δυναμική. Οι υποστηρικτές του σεναρίου αυτού – που λένε ότι ο Γ. Παπανδρέου το βλέπει θετικά – συμπληρώνουν ότι το «μήνυμα» θα δώσει ώθηση και στην εκλογική μηχανή του κυβερνώντος κόμματος, που θα πάει με νέα δεδομένα στη μάχη των αυτοδιοικητικών εκλογών του Νοεμβρίου.
Περισσότερο, προσθέτουν, θα αποτυπώσει μια νέα κατάσταση, αναγκαία για το δύσκολο, έτσι κι αλλιώς, φθινόπωρο και τον χειμώνα. Το σενάριο αυτό έχει και μια δεύτερη εκδοχή ως προς τον χρόνο, αλλά ίδια στόχευση: Να γίνει ο ανασχηματισμός μετά τη ΔΕΘ – περί τον Οκτώβριο.
Δεύτερο σενάριο: Πήραμε το μήνυμα
Tο σενάριο αυτό τοποθετεί τον ανασχηματισμό μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου και ο πυρήνας του λέει, σε περίπτωση που το εκλογικό αποτέλεσμα δεν είναι αυτό που περιμένουν οι «πράσινοι», να κάνουν τις αλλαγές και να πουν «πήραμε το μήνυμα – ξεκινάμε μια νέα πορεία».
Όσοι το υποστηρίζουν – και δεν είναι λίγοι – λένε ότι με την επιλογή αυτή το χαρτί του ανασχηματισμού θα παραμείνει στην εφεδρεία για μετά τις κάλπες και θα μπορεί να το χρησιμοποιήσει ο Γ. Παπανδρέου όπως και όποτε θέλει: και για να «δείξει» στην κοινή γνώμη υπεύθυνους για τυχόν κακό αποτέλεσμα και για να σηματοδοτήσει μια αλλαγή πορείας.
Στο Μαξίμου και την Ιπποκράτους (υπάρχουν και εκεί κάποιοι...) πάντως, δεν τα έχουν βάψει μαύρα από τις εκτιμήσεις που υπάρχουν για τις αυτοδιοικητικές εκλογές. Μελετώντας μόνο τα γκάλοπ βέβαια, τόσο οι πράσινοι όσο και οι γαλάζιοι θα έπρεπε να τα βλέπουν κατάμαυρα – ας όψεται όμως το... παρελθόν.
«Θυμωμένοι» και «απέχοντες»
Αναλυτές διατυπώνουν την άποψη ότι ναι μεν ΠΑΣΟΚ και Ν.Δ. έχουν τεράστιες απώλειες, ωστόσο η διαφορά τους παραμένει σε μεγάλο βαθμό αναλλοίωτη! Λένε επίσης ότι οι απολεσθείσες «ψήφοι» δεν πάνε, κατά κανόνα, σε άλλο κόμμα, αλλά μένουν στην κατηγορία του αναποφάσιστου, του απέχοντος, του «θυμωμένου», για να το πούμε με όρους ψυχολογίας.
Οι ΠΑΣΟΚοι προσβλέπουν τελικά στο ότι μεγάλο μέρος από τις δικές τους απώλειες στα γκάλοπ δεν θα είναι ίδιες και στην κάλπη και ότι θα διατηρήσουν, στις περιφέρειες τουλάχιστον, διαφορά από τη Ν.Δ. Άλλωστε, τα αποτελέσματα των εκλογών του 2009 δίνουν αρκετά περιθώρια για απορρόφηση της δυσαρέσκειας...
Οι «πράσινοι» κάνουν και άλλη μια ψυχολογικού χαρακτήρα πολιτική παρατήρηση μέσα από ποιοτικά δεδομένα ερευνών: Μια μερίδα δυσαρεστημένων και ενοχλημένων από τα μέτρα που ελήφθησαν ελέω τρόικας απαντά, μέσα από άλλες ερωτήσεις, ότι «κάποια στιγμή το κράτος έπρεπε να μπει σε τάξη, να σταματήσει η σπατάλη και η φοροδιαφυγή και γενικά να συμμορφωθούμε με τα κρατούντα στην Ευρώπη».
Μπορεί να ακούγεται αισιόδοξο, αλλά ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι, παρά τα χαράτσωμα που υπέστησαν συνταξιούχοι και δημόσιοι υπάλληλοι, μια μερίδα από αυτούς θα σκεφθεί με όρους μέλλοντος και όχι παρόντος... Αισιόδοξο; Μπορεί. Υπάρχει όμως ως καταγραφή και φυσικά προϋποθέτει ότι συνταξιούχοι και μισθωτοί έχουν μεταβληθεί σε μαζοχιστικά ανθρωπάκια που δεν αντιδρούν στην υποβάθμιση του βιοτικού τους επιπέδου.
Αλλαγές και στο Μαξίμου
Ανεξαρτήτως της χρονικής στιγμής που θα επιλέξει ο πρωθυπουργός για να κάνει τις όποιες αλλαγές που θέλει στο κυβερνητικό σχήμα, ο Γ. Παπανδρέου έχει κατά νου και ήδη εξετάζει σχέδια ώστε να τις συνοδεύσει με νέα δομή, τόσο στην κυβέρνηση όσο και στο Μέγαρο Μαξίμου: Ήδη ο Παμπούκης – και ξένοι ειδικοί – έχουν μελετήσει και διαμορφώσει προτάσεις για νέο μοντέλο πρωθυπουργικού γραφείου.
Ο Γ. Παπανδρέου δεν κρύβει ότι θέλει το Μαξίμου σε πιο επιτελικό ρόλο και την κυβέρνηση σε ενότητες δράσης. Αυτά βεβαίως πριν διαπιστωθεί τι χάος παρέλαβε από τον προκάτοχό του και πριν δρομολογήσει την προσφυγή στον Μηχανισμό Στήριξης (Ε.Ε. - ΕΚΤ - ΔΝΤ). Ένας ανασχηματισμός θα δώσει την ευκαιρία, λένε άνθρωποι που έχουν εικόνα από τα σχέδια που εξετάζει ο πρωθυπουργός, να συνδυάσει και νέες δομές.
Ειδικά αν η ανθρωπογεωγραφία του ανασχηματισμού, προσθέτουν, βγάζει έξω από τα σημερινά τους πόστα κάποιους ανθρώπους που ο πρωθυπουργός πιστεύει στην αξία τους (ή δεν θέλει να στενοχωρήσει...).
Ποιοι όμως μπορεί να βρεθούν εκτός των σημερινών τους θέσεων;
Όχι στους όρους των ΜΜΕ
Συνομιλητής του Παπανδρέου σπεύδει να εξηγήσει ότι ο Γ. Παπανδρέου «δεν σκέφτεται με όρους ΜΜΕ» – αυτό σημαίνει ότι αρκετά από τα ονόματα που γράφονται στον Τύπο ότι βλέπουν την έξοδο ή είναι υπό μετακίνηση ίσως να μην είναι στα πλάνα του πρωθυπουργού... Οι ίδιοι λένε επίσης ότι «κάποιοι τομείς είναι εμφανές ότι θέλουν ενίσχυση» και ότι «αν αυτό το πιστεύει και ο Παπανδρέου, θα κάνει αλλαγές ακόμα και αυτών που ο Τύπος ονομάζει φίλους του!».
Η φράση αυτή κρύβει ένα μέρος του ανασχηματισμού: ότι ο Γ. Παπανδρέου ετοιμάζει αλλαγές και σε ανθρώπους του – λεγόμενου – στενού περιβάλλοντός του, είτε αυτές προέλθουν από εντοπισμό αδυναμιών είτε από άλλους λόγους. Στους δεύτερους περιλαμβάνεται αφενός η επιθυμία των ίδιων για αλλαγή πόστου ή αφετέρου η ανάγκη που θα προκύψει από επιλογές προσώπων για τις εκλογές της Τ.Α.
Ήδη για τα ψηφοδέλτια περιφερειών ακούγονται τα ονόματα υφυπουργών (Φώφη Γεννηματά, Γ. Αρναουτάκης, Μπόλαρης κ.ά.), ενώ – προσέξτε! –, παρά την άρνηση της ίδιας, εξετάζεται από πολλές πλευρές και η κάθοδος στις εκλογές υπουργού στην Περιφέρεια Αττικής. Μάλιστα λένε ότι στις μετρήσεις της κοινής γνώμης, ενώ αρχικά δεν ήταν ιδιαίτερα καλές για το πρόσωπό της, τελευταία διαμορφώνεται νέα κατάσταση, με δυναμική ανόδου και με πολλές τονωτικές ενέσεις...
Βέβαια, θα πρέπει να πούμε πως οι πληροφορίες λένε ότι ο Γιώργος επιμένει σε γυναίκα υποψήφια, οπότε δεν αποκλείεται στο πρωθυπουργικό laptop να υπάρχει και το όνομα και δεύτερης γυναίκας υπουργού υποψήφιας για την Περιφέρεια Αττικής.
Η ατζέντα
Ανεξαρτήτως ωστόσο της επιλογής ή όχι του ανασχηματισμού, ο Γιώργος Παπανδρέου στην Πάρο διαμορφώνει την ατζέντα των επόμενων κινήσεών του, καθώς γνωρίζει, όπως λένε συνεργάτες του, ότι η ψυχολογία επηρεάζει πολύ την οικονομία. Έτσι, το κύριο βάρος το δίνει στη διπλή εμφάνιση στη Θεσσαλονίκη, αλλά και σε τομείς της οικονομίας όπως ο ΟΣΕ, η ΔΕΗ και διάφορες ελλειμματικές ΔΕΚΟ.
Λένε επίσης ότι ο Παπανδρέου θέλει να επαναφέρει στην κοινή ατζέντα επιλογές και δράσεις που το ΠΑΣΟΚ ήθελε προ της κρίσης και των εξ αυτής δεσμεύσεων. Θα ξεδιπλώσει, συνεπώς, το κυβερνητικό όραμα στα νέα δεδομένα που αφορούν το κοινωνικό κράτος, την ενίσχυση της περιφέρειας, την πράσινη ανάπτυξη, τις καινοτόμες δράσεις, τα έργα υποδομών κ.ά. Επίσης, σχεδιάζεται να δοθεί μια ακόμα γεύση νέου μοντέλου διακυβέρνησης και κράτους. Κι αυτό, σε σχέση με τα άλλα, είναι πολύ εύκολο και να ειπωθεί και να δρομολογηθεί...
Βέβαια, το μεγάλο ερώτημα παραμένει: Μετά το σοκ που έχει υποστεί ο ελληνικός λαός και την άγρια ύφεση στην οποία έχει μπει η ελληνική οικονομία, μπορεί ο Παπανδρέου να κάνει τέτοιου είδους κινήσεις, να τις χρηματοδοτήσει και φυσικά να μπορέσει να αλλάξει την ψυχολογία του απλού πολίτη; Ύστερα από τέτοιες δόσεις κυνικού και ψυχρού φιλελευθερισμού, πώς μπορεί ο κόσμος να δεχθεί εξαγγελίες περί κοινωνικού κράτους; Οι απαντήσεις... προσεχώς!
0 σχόλια :
Δημοσίευση σχολίου